Beslenme gereksinimiz ve sağlık açısından çok önemli bir gıda olan süt, günümüze kadarki sürecinde konvansiyonel biçimde işlenip elimize ulaşmaktadır. Özellikle yeni doğmuş ve yetişme çağındaki çocuklarımız için kaçınılmaz bir gıda maddesidir. Konvansiyonel şekilde üretilen ve bizlere ulaşan sütün içerdiği çeşitli kalıntı maddeleri, sağlık açısından önemli problemler oluşturmaktadır. Günümüzde bu problemi ortadan kaldırmak amacıyla organik süt ürünleri üretimine olan talep hızla artmaya başlamıştır. . İnsan beslenmesi açısından temel gıda maddesi olan süt ve süt ürünlerinin konvansiyonel yolla üretiminin kaçınılmaz bir sonucu olarak süte bulaşan kalıntı ve kontaminantların her birinin içtiğimiz süte veya yediğimiz yoğurtta var olduğunu düşündüğümüzde konu daha önemli hale gelmektedir. İşte bu noktada organik süt üretiminin gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Organik süt sırasıyla hayvanın beslenmesindeki organik tarım ürünlerinden ve organik hayvansal üretimin iyi bir şekilde gerçekleştirilmesiyle başarılır. Kısacası organik bitkisel üretimin ve organik hayvansal üretimin olmadığı yerlerde organik süt üretiminden söz edilemez.

Organik Çiğ Sütün Taşıması gereken Özellikler;

●Organik çiğ süt her şeyden önce organik yöntemlerle yetiştirilen ve beslenen hayvanlardan elde edilir.

● Organik tarım ürünleri kullanılmalıdır.

● Sağılan hayvanların bakımı ve tedavisi veteriner gözetiminde sütün düzenini bozmayacak ilaçlarla sağlanmalıdır.

● Sağıcılar sağlıklı olmalıdır.

● Otomatik makineli sağım uygulanmalıdır.

● Sağımdan sonra sütlerin konulduğu tank, tanker veya güğümler paslanmaz çelik olmalıdır.

● Sağımdan sonraki evrelerde sütün sıcak ve soğuk derecesi ayarlanmalıdır.

● Sütün temas ettiği bütün yüzeyler izin verilen temizlik ajanları ve dezenfektanlarla muamele edilmelidir.

● Süt hemen işlenmeyecekse 6 ºC nin altına soğutulmalıdır.

● Sütün işlenmesinde haricen katkı maddesi ilave edilmemelidir.

Ülkemizde ilk organik süt 2005 yılında üretilmiştir. 1350 ton üretilen organik süt toplam süt üretiminin %0.012 lik kısmına denk gelmektedir. Yeni başlayan ve gelişmekte olan organik süt sektörü satımını üstlenen büyük firmalar vasıtası ile marketlerde yerlerini almaya başlamıştır.

Dünyada 100 ülkede 23 milyon hektar alanda organik tarımsal üretim yapılmakta olup, organik tarım yapılan alanların %50 den daha az kısmında tarımsal üretim gerçekleşmektedir. Örneğin Avustralya ve Arjantin de tarım alanlarının önemli bir kısmı yeşil alandır. Avustralya %45.6, Arjantin %13.9 ve İtalya %5 ile en geniş organik tarım yapılan alana sahip ülkedir. Dünyanın en geniş sertifikalı alanı 994.000 ha. İle Avustralya’ dadır. Türkiye 57.000 ha alan ile Dünyada organik tarım yapılan alanların %0.2′ sine sahiptir.

Yapılan araştırmalar organik süt üretimi esaslarının sağlıklı süt ve ürünleri elde edilmesinin yanı sıra doğal çevreye dost bir üretimin gerçekleşmesini sağladığını ortaya koymuştur. Organik süt üretiminde hayvan beslemede uygulanan stratejilerin çevre üzerine de olumlu etkileri olmaktadır. Organik süt üretiminde arazi kullanımı artarken pesti sit kullanımı azalmaktadır. Pesti sitlerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri yanı sıra suda ve karada yaşayan diğer canlılar üzerinde toksin etkileri vardır. Pesti sitlerin çevreye yayılması doğadaki biyoçeşitliliğin azalmasına neden olmaktadır. Süt üretiminin metan gazı yayılmasına bağlı olarak %48-65′ lik global ısınmaya katkısı vardır. organik süt üretimi sırasında da metan gazı yayılmasına rağmen CO2 ve N2O yayılmasının önemli ölçüde azalması global ısınma potansiyelini düşürmektedir. Organik üretimde daha az gübre kullanıldığından üretilen her tür sütün eutrofikasyona katkısı vardır.

Avrupa’ da 10-15 yıl önce organik süt sadece organik çiftliklerin imalathanelerinde bulunurken bugün belirli ülkelerde artık ticari olarak alınıp satılmaktadır. Özellikle son beş yılda bazı ülkelerde organik süt satışı hızla artmış ve organik üreticileri Pazar taleplerini karşılayamaz olmuşlardır.

Organik süt üretimi yukarıda da belirttiğimiz gibi iyi bir organik bitkisel üretim ve organik hayvansal üretimin gerçekleşmesiyle mümkün olmaktadır. Organik süt üretiminin gerçekleştirilmesi için öncelikli olarak organik tarımın ve hayvancılığın gelişmesi gerekmektedir. ABD ve Avrupa da uygulanan organik tarım sistemleri hızla gelişirken, Ülkemizde halen bazı aksaklıklar vardır. Bunlardan biri de sertifikasyon sistemine geçilmemiş olması ve uygun standartların Organik üretimin başından sonuna kadar yasa ve kurallar ile tanımlanmış bir üretim yöntem sistemi olmasına rağmen oluşturulamamıştır. İkinci problem ise Türkiye’de halen hayvancılığın çözümlenmesi gereken önemli sorunlarının var olmasıdır.

Organik ürünler halkımız tarafından düzenli olarak bilinçlendirilmeli, bu yönde tüketimin artırılmasıyla talep oluşması doğrultusunda üreticilerin bu ürünler üzerinde üretim yapılması sağlanmalıdır. Sağlıklı şekilde beslenmek ve zararlı ürünlerden korunma her bireyin dikkat etmesi gereken hususların başında gelmelidir. Organik ürün pazarı olarak daha yolun başındayız devlet tarafından teşviklendirme ve bilinçlendirme bu şekilde tüketimi ilerletir.

Ülkelere göre organik süt üretimi ;

Ülkelere göre organik süt üretimini incelersek; Danimarka da yılda 444.000 ton, Almanya da 370.000 ton, Hollanda da 90.000 ton, İngiltere de 86.000 ton, Avusturya da 470.000 ton, Fransa da 144.000 ton AB de 1.788.247 ton organik süt üretilmektedir. Organik süt üretimin toplam süt üretimdeki payı Avusturya da %14.1, Danimarka da %9.4, İsveç te %3.0, Almanya da %1.3, AB de %1,5′ İsrail de 1.2 milyon litredir. Avusturya sertifikalı organik süt sığırcılığının en yaygın olduğu ülkelerden biridir. Avusturya en gelişmiş organik süt ürünleri pazarına sahip olup, pazarın %70’ine marketler hakimken, %30’luk payı da özel organik gıda mağazaları almaktadır. Organik gıda mağazacılığı bu ülkede çok büyük gelişim sağlamıştır. Danimarka’da da organik süt, organik gelişmenin sembolü durumundadır. Organik süt bu ülkede en iyi satılan ürün olmaktadır. Fransa’da ise organik gıda pazarında süt ürünleri son yıllarda en hızlı büyüyen kollardan biri olmuştur. Son dört yılda süt ürünleri sektöründe organik ürün çeşitliliği artış göstermiş, yıllık büyüme oranı%23 olarak belirlenmiştir.

İngiltere’de organik süt üretimine yönelik halen 4.5 milyon baş sertifikalı süt sığırı bulunmaktadır. Ülkede organik süt üretimine, Organik Süt Üreticileri Kooperatiflerinin önemli katkıları bulunmaktadır. AB Birliği ülkelerinde her geçen yıl katlanarak artan organik ürün pazarı gelişimini sürdürmeye devam etmektedir. Günümüzde organik ürünler Amerika ve AB pazarında 2 ila 5 kat fazla fiyata satılmaktadır. ABD de 0-2 yaş arasındaki çocuklar için üretilen mamaların organik olma zorunluluğu getirilmiştir. Bu sayede sağlıklı beslenme önemli derecede kontrol altına alınması sağlanmıştır.

Süt üreticilerin bilgilendirme ve yönlendirme yapılması organik süt üretime katkıyı artıracaktır. Süt üreticilerin bir araya gelerek kooperatifleşmesi birlik bünyesinde hareket etmesi gerekmektedir. Uygun koşullar ve geri dönüşümün sağlanması kooperatif olarak hareket ederek sağlanabilir. Devletin vereceği teşvik eğitimi de içinde kapsarsa hızlı bir şekilde gelişim gösterip dünya pazarında çok daha hızlı ileriye getirmiş olur. Ülkemizde olduğu gibi Dünyanında birçok ülkesinde yeni bir ürün olan organik süt sistematiği düzenli oluşturularak ileri derecede üretim sağlanmış olur.